Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Białorzytka zwyczajna, białorzytka (Oenanthe oenanthe)
Systematyka
rząd: wróblowe (Passeriformes)
rodzina: muchołówki (Muscicapidae)
gatunek: Białorzytka zwyczajna, białorzytka (Oenanthe oenanthe)
Charakterystyka/ morfologia
Mały ptak wędrowny. Sylwetka wyprostowana, smukła. Samce w szacie godowej mają szarą głowę i grzbiet, czarną maskę na policzkach, zwężającą się przy dziobie oraz białą brew. Skrzydła czarne, spód ciała biały z wyjątkiem żółtawej piersi i gardła. Kuper biały, a na ogonie i pokrywach nadogonowych szeroki czarny wzór w kształcie odwróconej litery T. Samice i samce w szacie spoczynkowej podobne, mają mniej kontrastowe ubarwienie głowy, wierzchu i skrzydeł, o odcieniu brązowoszarym. Od spodu są zwykle bardziej beżowe. Młode różnią się od samicy prążkowaniem górnych części ciała i piersi. Pisklęta mają interesująco ubarwione wnętrze paszczy. Jest ono żółte, a w poprzek języka biegnie czarny pasek. We wszystkich szatach rozpoznawalna po charakterystycznym wzorze na ogonie. U lecącego ptaka biały kuper świeci z daleka. Zaniepokojona wykonuje szybkie przysiady i uderzenia ogonem. Wabi ostrym "hijt", alarmuje twardym, prawie bezdźwięcznym "czak". Śpiew mało efektowny, składa się z szybkiej serii skrzypiących zwrotek przeplatanych gwizdami, zdarza się, że naśladuje inne ptaki. Śpiewa na ziemi, często z jakiegoś podwyższenia, lub w locie, także nocą.Długość ciała ok. 15 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 26–32 cm, waga ok. 20–30 g
Biotop/ preferencje pokarmowe
Rozpowszechniona w całym kraju na terenach suchych i otwartych, obfitujących w skały, kamienie, ruiny, pieńki pozostałe po ściętych drzewach, na rumowiskach i śmietnikach. W Polsce nieliczny ptak lęgowy, rozpowszechniony w całym kraju, zarówno na niżu, jak i w górach.Białorzytki żywią się owadami głównie muchami chwytanymi w locie ich larwami oraz innymi drobnymi bezkręgowcami zbieranymi na ziemi: pająkami, wijami i małymi ślimakami.. Ponadto zjadają też drobne owoce i jagody, takie jak czarny bez, poziomki, jeżyny czy jałowiec.
Rozwój osobniczy
W maju wyprowadza jeden lęg w roku, chociaż niektóre pary przystępują do drugiego lęgu w czerwcu. Gniazduje na suchych i kamienistych ugorach, terenach ruderalnych i rumowiskach skalnych. Gniazdo jest zwykle głęboko ukryte, umieszczone w szczelinie skalnej, pomiędzy kamieniami lub w hałdzie gruzu, pod deskami, szynami kolejowymi, w ruinach albo norze ziemnych ssaków i zbudowane z suchych traw, mchu i korzeni. Samica składa 5–7 jaj zielonkawe lub białe , wyjątkowo skąpo nakrapiane o średnich wymiarach 21x16 mm. Jaja są wysiadywane przez okres 13–14 dni przez samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po 15–17 dniach, kiedy nie są jeszcze zdolne do lotu.. Przez ok. 2 tygodnie pozostają pod opieką rodziców, często samca (zwłaszcza, jeżeli przystępuje do drugiego lęgu). Odlatuje do Afryki Równikowej od sierpnia do października wraca już w marcu- kwietniu i wtedy często można ja spotkać na polach. . Podczas wędrówek przebywa często w małych stadach na wybrzeżach, ale w sezonie lęgowym tylko w parach.
Status gatunku
Gatunek nie jest zagrożony. W Polsce objęta jest ścisłą ochroną gatunkową
Przygotowała: Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.